TRƯỜNG THPT TRẦN QUANG KHẢI NHẬN ĐỊNH VỀ ĐÁP ÁN MÔN NGỮ VĂN KỲ THI TỐT NGHIỆP THPT QUỐC GIA 2024
Ngữ văn là môn thi đầu tiên trong kỳ thi tốt nghiệp THPT Quốc gia 2024 với thời gian 120 phút, thí sinh sẽ phải thực hiện 2 phần thi là phần Đọc hiểu (3 điểm); phần Làm văn (7 điểm) với 2 câu nghị luận xã hội và nghị luận văn học. Đề thi có mức độ khó vừa phải, thử thách học sinh ở nhiều khía cạnh khác nhau từ nhận biết, thông hiểu đến vận dụng thấp, vận dụng cao. Sự phân hoá đảm bảo tính công bằng, phản ánh đúng chất lượng trong quá trình đánh giá năng lực, phẩm chất của học sinh THPT.
Đến chiều ngày 2/7/2024, Bộ GD và ĐT đã công bố đáp án chính thức môn Ngữ văn tốt nghiệp THPT 2024.
1. Đáp án chính thức đưa ra đảm bảo tính khoa học, logic, phù hợp những đặc trưng của bộ môn Ngữ văn. Thang điểm của các phần rõ ràng, thuận lợi cho giám khảo khi chấm điểm từng nội dung trong bài thi của thí sinh.
Phần Đọc hiểu, đề thi sử dụng ngữ liệu là một đoạn văn trích từ bài viết Dòng sông và những thế hệ của nước của tác giả Nguyễn Quang Thiều có nội dung sâu sắc và ngôn ngữ giàu hình ảnh. Với 4 câu hỏi: Câu 1, 2 ở mức độ nhận biết , đáp án đưa ra chi tiết, ngắn gọn, đủ ý, thang điểm 0,75/câu, hầu như học sinh nào cũng có thể làm được; câu 3 (mức độ thông hiểu) đòi hỏi học sinh phải tư duy để chỉ rõ tác dụng của việc liên tưởng dòng chảy của con sông với lịch sử sáng tạo nghệ thuật, thang điểm 1,0 giúp thầy cô chấm bài căn cứ vào cách trình bày cụ thể của HS để cho điểm; câu 4 (mức độ vận dụng) từ suy ngẫm của tác giả, học sinh rút ra bài học về lối sống cho bản thân, phần Hướng dẫn chấm cũng chi tiết nội dung, biểu điểm.
2. Phần Làm văn:
2.1. Câu nghị luận xã hội yêu cầu học sinh trình bày suy nghĩ về “ý nghĩa của việc tôn trọng cá tính”. Để hoàn thành câu hỏi này, học sinh thực hiện đúng kỹ năng viết đoạn văn nghị luận xã hội: bàn luận về ý nghĩa của vấn đề, lấy những dẫn chứng đời sống để minh họa và rút ra bài học của bản thân. Đáp án được chia thành 5 mục nhỏ: Từ những yêu cầu về hình thức đến nội dung của đoạn văn rất khoa học, thang điểm chi tiết, các luận điểm, luận cứ được đưa ra mang tính định hướng mở, khái quát giúp giám khảo căn cứ trên từng bài làm cụ thể của HS để chấm bài, các em được thể hiện sự sáng tạo cùng những hiểu biết, quan điểm của bản thân về ý nghĩa của việc tôn trọng cá tính trong đời sống xã hội hiện đại ngày nay.
2.2. Câu nghị luận văn học yêu cầu học sinh phân tích đoạn trích trong đoạn trích Đất Nước của Nguyễn Khoa Điềm, từ đó nhận xét về sự kết hợp giữa cảm xúc và suy tư của tác giả được thể hiện trong đọan thơ. Để làm bài tốt, học sinh không chỉ nắm chắc kiến thức về tác giả, tác phẩm, thành thạo kỹ năng phân tích đoạn thơ mà còn phải thực sự hiểu sâu nội dung tư tưởng của tác phẩm mà tác giả gửi gắm.
Đáp án của Bộ GD và ĐT ở câu 2, phần Làm văn đưa ra những yêu cầu cụ thể trên cả hai mặt: nội dung và hình thức trình bày. Tất cả đều rất chi tiết, dễ theo dõi, biểu điểm rõ ràng, đảm bảo tính khoa học, chặt chẽ của bộ môn. Đáp ứng tính ứng dụng linh hoạt khi HS trình bày cách hiểu, cách cảm của mình về nội dung đoạn trích cần phân tích. Mà còn bày tỏ được quan điểm, chính kiến, sự sáng tạo của cá nhân khi nêu ra nhận xét về sự kết hợp giữa cảm xúc và suy tư của Nguyễn Khoa Điềm trong đoạn thơ. Đáp án đưa ra có tính mở, giúp giám khảo có thể nhận ra những chất riêng mới mẻ, độc đáo, ấn tượng của HS bộc lộ trong bài làm.
Với thang điểm và Hướng dẫn chấm chi tiết của Bộ GD và ĐT vừa công bố, thầy cô giám khảo chấm môn Ngữ văn tốt nghiệp THPT Quốc gia 2024 có trong tay định hướng khoa học, chi tiết, rõ ràng, biểu điểm cụ thể, dễ chấm mà vẫn đảm bảo tính sáng tạo, tính mở của từng bài làm mang dấu ấn cá nhân HS. Đây là tiền đề cho sự đổi mới cách kiểm tra, đánh giá HS từ năm 2025 với môn Ngữ văn nói riêng và các môn KH khác nói chung.
Khoái Châu, ngày 3 tháng 7 năm 2024.